WERKSCHOENEN ZIJN VERPLICHT

Waartegen word je beschermd door het dragen van een veiligheidsschoen?

Een veiligheidsschoen is essentieel hulpmiddel bij veeleisende beroepen.

Een veiligheidsschoen is bedoeld om je te beschermen. Naast de bescherming tegen stoten door de veiligheidsneus, die verplicht is volgens de EN ISO 20345-norm, bieden ze je nog meer bescherming tegen andere risico’s van het werken op een werkplaats. In dit artikel vind je precies waartegen een veiligheidsschoen je beschermd.

Mechanische risico’s

Bij mechanische risico’s kun je denken aan schokken, klemmen, pletten, perforaties, doorboringen, snijwonden etc. Het risico van vallende voorwerpen of perforatie is groot op bouwplaatsen. Het risico van bekneld raken of verpletterd worden is groot in de transport- en logistieke beroepen. Om deze risico’s te beperken worden veiligheidsschoenen voorzien van een beschermende neus die bestand is tegen een schok van 200 joule. Ook moet hij bestand zijn tegen pletten onder een drukkracht van 1500daN.

Er kan nog extra bescherming worden toegevoegd aan de veiligheidsschoenen. Denk hierbij aan over-bescherming van de middenvoetsbeentjes of bescherming van de malleoli bij zijdelingse botsingen. Wanneer wordt gekeken naar risico op perforatie, wat betekent dat scherpe voorwerpen de schoenzool binnendringen, is het zo dat de meeste veiligheidsschoenen tegenwoordig zijn uitgerust met een antiperforatie-zool. Dit is zo bij S1P en S3 veiligheidsschoenen.

Om het risico op snijwonden en andere mechanische beschadigingen van de schoen te verminderen, kunnen veiligheidsschoenen zijn gemaakt van slijtvaste materialen zoals leer, microvezels of zeer sterk textiel.

Elektrische risico’s

Bij elektrische risico’s kun je denken aan verschillende elektrostatische ontladingen. Daarom is het belangrijk dat veiligheidsschoenen je daartegen beschermen. Wanneer we bewegen dragen we statische elektriciteit met ons mee. Deze statische elektriciteit wordt afgevoerd op elk voorwerp dat we aanraken. Misschien heb je wel eens stroom gevoeld wanneer je een voorwerp aanraakte. Meestal zijn deze stootjes zeer klein, toch kunnen ze schade veroorzaken. Denk hierbij aan schade aan elektrische componenten of het veroorzaken van brand of een explosie in gevaarlijke omgevingen.

In de EN ISO 20345-norm staat de eis ‘A’. Dit betekent dat de veiligheidsschoen ‘antistatisch’ moet zijn. Dat wil zeggen dat ze een elektrische weerstand moeten hebben tussen 0,1 en 1000 MΩ. Toch moet je opletten. Wanneer je een schoen met de eis ‘A’ hebt, betekent het niet dat je in gebieden met explosiegevaar (ATEX) mag werken. Er zijn verschillende niveaus van bescherming tegen het risico van elektrostatische ontladingen.

De ESD-certificatie (Electro Static Discharge) maakt geen deel uit van de EN ISO 20345-norm. Deze is veel preciezer en veeleisender. Volgens de ESD-certificatie moet de veiligheidsschoen een elektrische weerstand hebben tussen de 0,1 en 100 MΩ.

Wanneer je werkt in een ATEX-omgeving waarbij levensbedreigende risico’s voorkomen, moet de volledige omgeving waarvan de schoenen deel uitmaken worden gecertificeerd door een instantie zoals INERIS.

Voor mensen die met laagspanning-elektriciteit werken zijn er isolerende laarzen of schoenen die de elektriciteit niet op de grond overdragen. Wat een ATEX-omgeving betreft zijn schoenen niet de enige bescherming die nodig is. De veiligheidsschoen biedt je bijvoorbeeld geen bescherming wanneer je je knie op de grond zet.

De normalisatie van isolatieschoenen of -laarzen wordt geregeld door de EN 50321-1-norm en niet door de EN ISO 20345-norm.

Thermische risico’s

Bij thermische gevaren kun je denken aan koude- en hittestijgingen, contacthitte, spatten van gesmolten metaal, brand etc.

Bij kou kunnen veiligheidsschoenen je beschermen door dik leer of bont. Ook Thinsulate voeringen helpen tegen de kou. Deze bescherming heb je vooral nodig tijdens het winterseizoen. Bij lage temperaturen is het ook belangrijk om een veiligheidsschoen te kiezen die je beschermt tegen het indringen van vocht (WRU en/of WR). Natte voeten verhogen namelijk het gevoel van koude voeten. Een CI standaard veiligheidsschoen biedt bescherming tegen het binnendringen van kou in de schoen.

Bij warmte kunnen veiligheidsschoenen je beschermen door zolen die van rubber zijn gemaakt. Rubber weerstaat namelijk hitte bij contact met hete vloeren. Voor bescherming tegen hitte kun je kiezen voor HRO veiligheidsschoenen. De HRO-eis eist dat de buitenzool van de veiligheidsschoen bestand is tegen een contacthitte van 300°C. De HI-eis eist dat de buitenzool van de veiligheidsschoen bestand is tegen een contacthitte tot 300°C.

Sommige soorten leer zijn ook bestand tegen spatten van gesmolten metaal en andere materialen. Het leer werkt dan vlam-vertragend. Dat wil zeggen dat het de verspreiding van vuur tegengaat.

Risico’s in verband met een bewegende actie

Bij risico’s in verband met een bewegende actie kun je denken aan uitglijden en verkeerde bewegingen die leiden tot vallen en verwondingen. Het meest voorkomende risico is het risico van uitglijden. Om dit risico te verminderen kun je kiezen voor een antislip-schoen. Kies de goede stijgijzers bij de ondergrond waarop je werkt. Zorg ervoor dat je gaat voor schoenen met nitril-rubber. Dit is namelijk het meest hechtende materiaal op een gladde ondergrond.

Het risico op uitglijden is geregeld in de EN ISO 20345-norm onder de SRA-, SRB- en SRC-eisen. De SRA gaat over de slipweerstand op keramische vloeren en de SRB op stalen vloeren. De SRC gaat zowel over de SRA- als de SRB-eisen.

Een ander risico is het risico op het verzwikken van je enkel bij het lopen over een obstakel. Om dit risico te verminderen kun je kiezen voor een hogere veiligheidsschoenen. Deze ondersteunen de enkel beter.

Chemische risico’s

Bij chemische risico’s kun je denken aan het in contact komen met bijtende, giftige of irriterende stoffen en vloeistoffen. De materialen die bij de productie van veiligheidsschoenen worden gebruikt voldoen aan de weerstandseisen waaronder slijtvastheid. Hoewel elke vloeistof anders is en moet worden getest, bieden materialen zoals leer en microvezels voldoende bescherming tegen bepaalde bijtende chemicaliën. De zolen van veiligheidsschoenen kunnen ook zo worden ontworpen dat ze bestand zijn tegen koolwaterstoffen (FO-eis).

Veiligheid en comfort

Naast het beschermen van je voeten moet een veiligheidsschoen je ook comfort bieden. Wanneer een schoen niet goed of fijn zit, kan het leiden tot risico’s. Wanneer je schoenen draagt die niet goed zitten kan het later zorgen voor spier- en gewrichtspijnen die later weer TMS (spier- en skeletaandoeningen) en lumbago kunnen veroorzaken.